Zgłoszono przypadek zakażenia w grupie I Pszczółki
Paciorkowce z grupy A – paciorkowiec ropny
Paciorkowce z grupy A to potocznie pneumokoki. Ten typ paciorkowca najczęściej występuje w jamie nosowej i gardle dzieci oraz zdrowych i dorosłych osób. Bakteria ta odpowiada zazwyczaj za pojawiające się infekcje błon śluzowych górnych dróg oddechowych oraz skóry. Statystyki wskazują, że rocznie z powodu paciorkowca na zapalenie gardła choruje ok. 600 milionów ludzi na świecie, natomiast choroby skóry wywołane tą bakterią dotyczą ok. 100 milionów osób.
Choroby, które są wywołane paciorkowcem ropnym zazwyczaj mają dość łagodny przebieg i ich leczenie jest zazwyczaj krótkie i mało skomplikowane. Szczepy tego paciorkowca są bowiem wrażliwe na penicylinę. Jeśli jednak leczenie nie zostanie szybko podjęte, to zakażenie paciorkowcem może doprowadzić do poważnych, autoimmunologicznych powikłań.
Zdolność wniknięcia, namnożenia się oraz uszkodzenia tkanek zainfekowanego organizmu w przypadku paciorkowca jest zależna od rodzaju białka powierzchniowego.
Paciorkowce z grupy A – choroby
Paciorkowiec z grupy A wywołuje choroby, które atakują głównie błony śluzowe górnych dróg oddechowych i skórę. Paciorkowiec ten jest również odpowiedzialny za liczne powikłania, które mogą się okazać groźne dla zdrowia i życia pacjenta. Wśród chorób wywoływanych przez paciorkowca ropnego wymienia się:
- ropne zapalenie gardła – to choroba znana powszechnie jako angina ropna. Objawy anginy wywołanej paciorkowcem są dla pacjenta bardzo dotkliwe. Występują: bardzo silny ból gardła, bardzo wysoka gorączka, dreszcze, uczucie rozbicia, wymioty, powiększenie i bolesność węzłów chłonnych oraz biały nalot na migdałkach;
- infekcje układu moczowego – paciorkowce mogą być przyczyną wielu postaci klinicznych zakażenia układu moczowego, takich jak: ropień okolic cewki moczowej, zapalenie pęcherza moczowego, ostre lub przewlekłe zapalenie gruczołu krokowego, ropnie gruczołu krokowego, moszny, nerki, okołonerkowe lub zaotrzewnowe, odmiedniczkowe zapalenie nerek i inne;
- gorączka reumatyczna – występuje jako powikłanie ostrego zapalenia gardła wywołanego przez paciorkowce. Istotą choroby są zmiany zapalne w tkance łącznej serca i naczyń, gdzie powstają nacieki komórkowe które martwieją i bliznowacieją. Gorączka reumatyczna pojawia się po ok. 3 tygodniach od paciorkowcowego zapalenia gardła;
- szkarlatyna – źródłem zakażenia w przypadku szkarlatyny jest osoba chora na anginę lub płonicę. Zarazić się można drogą kropelkową, a sama choroba wylęga się bardzo krótko, bo już w pierwszej dobie po zakażeniu. Głównym objawem szkarlatyny jest gorączka, a w kolejnych dobach wysypka. Wystąpienie wysypki uzależnia się od wrażliwości pacjenta na toksynę, którą wytwarzają paciorkowce. Chorobie mogą towarzyszyć wymioty, bóle brzucha oraz ból gardła;
- liszajec – to choroba, która charakteryzuje się bardzo dużą zakażalnością. Liszajec wywołany paciorkowcem charakteryzuje się zmianami na skórze w postaci drobnych, skupionych, powierzchownych i szybko pękających pęcherzyków. Zmiany te szybko przybierają postać strupów. W przebiegu liszajca często może występować gorączka;
- zapalenie ucha środkowego – ta choroba to jedno z najczęstszych powikłań niedoleczonego przeziębienia. Paciorkowce dostają się wówczas do ucha środkowego i powodują zapalenie z gromadzeniem się wysięku. Zapalenie ucha środkowego można rozpoznać po bardzo silnym bólu, który wzmaga się w nocy, gorączce i nierzadko nudnościach i wymiotach. W przebiegu choroby na skutek zwiększającego się ciśnienia w uchu środkowym może dojść do przerwania błony bębenkowej i wycieku ropy;
- posocznica – to zakażenie organizmu, które nierzadko kończy się śmiercią. Przy diagnostyce posocznicy we krwi stwierdza się obecność paciorkowców, choć do rozpoznania zakażenia obecność bakterii we krwi nie jest konieczna.
- zapalenie wsierdzia – paciorkowcowe zapalenie wsierdzia może występować jako skutek posocznicy. W tym przypadku paciorkowce atakują organizm i powodują zapalenie wsierdzia ściennego i zastawek serca;
- kłębuszkowe zapalenie nerek – to grupa chorób charakteryzujących się zajęciem przez proces zapalny kłębuszków nerkowych, co z kolei jest przyczyną nieprawidłowej pracy nerek;
- martwicze zapalenie powięzi – to rodzaj rzadko spotykanego, ostrego zakażenia podskórnej tkanki łącznej, które szerzy się wzdłuż powięzi okrywających grupy mięśni tułowia i kończyn.
Paciorkowiec – jak przebiega leczenie?
- Paciorkowce to bakterie, dlatego też każde zakażenie wymaga zastosowania antybiotyków. Infekcje wywołane paciorkowcami zazwyczaj leczy się antybiotykami beta-laktamowymi, takimi jak: penicylina, amoksycylina (czasem w połączeniu z kwasem klawulonowym), a także cefalosporyny. Niektóre z paciorkowców, na przykład paciorkowce kałowe są odporne na działanie antybiotyków beta-laktamowych, wtedy należy zastosować antybiotyki z innych grup. W takich przypadkach lekarz może zaproponować makrolidy lub chinolony.
- Bardzo często w sytuacji zakażenia paciorkowcem wykonuje się posiew z antybiogramem. Wykonanie posiewu pozwala dowiedzieć się, na jakie antybiotyki dany paciorkowiec jest najbardziej wrażliwy. W takim przypadku w leczeniu można wdrożyć taki antybiotyk, który skutecznie i szybko zwalczy infekcję bakteryjną.
- Bardzo często w leczeniu zakażeń dróg oddechowych paciorkowcem stosuje się niesteroidowe leki przeciwzapalne (np. z ibuprofenem), których zadaniem jest zniwelowanie silnego bólu oraz gorączki, które towarzyszą infekcji.
- To o czym warto pamiętać, to fakt, że nieleczone infekcje wywołane paciorkowcami z grupy A mogą wniknąć w głąb organizmu i spowodować zapalenie płuc, opon mózgowych, kości i szpiku, a także martwicze zapalenie powięzi, czyli ostre zakażenie podskórnej tkanki łącznej.
Paciorkowiec i jego powikłania
- Paciorkowiec wyleczony antybiotykiem nie powinien powodować powikłań. Jeśli jednak infekcja wywołana paciorkowcem nie będzie leczona, mogą wystąpić bardzo groźne powikłania. Powikłania są spowodowane tym, że bakterie paciorkowca coraz szybciej się namnażają i zaczynają się rozprzestrzeniać po całym organizmie. Najczęstszymi powikłaniami paciorkowca są kłębuszkowe zapalenie nerek, gorączka reumatyczna czy wstrząs toksyczny.
- Kłębuszkowe zapalenie nerek rozwija się ponieważ w nerkach gromadzą się kompleksy immunologiczne. Kompleksy immunologiczne to przeciwciała i antygeny paciorkowca, których zadaniem jest obrona organizmu przed bakteriami. W przypadku gorączki reumatycznej kompleksy immunologiczne gromadzą się w mięśniu sercowym. Jeżeli zaś zakażenie paciorkowcem znacznie się przedłuża może dojść do wstrząsu toksycznego, czyli wstrząsu septycznego. Wstrząs septyczny jest efektem nagromadzenia się w organizmie człowieka toksyn produkowanych przez paciorkowca.
Paciorkowiec – jak uniknąć zarażenia?
- Działania profilaktyczne i zapobiegające zakażeniu paciorkowcem są niezwykle istotne. Aby zapobiec zakażeniom należy dbać o odporność organizmu. Dlatego też warto wzbogacić swoją dietę o produkty z witaminą C. Należy także dbać o higienę osobistą i zawsze myć owoce i warzywa przed spożyciem.
- Można również zapobiegać zakażeniom przez konkretne gatunki paciorkowca, czego przykładem są pneumokoki. Przed pneumokokami chroni szczepionka przeciwpneumokokowa. Szczepienia można wykonywać już u niemowląt. Szczepionka jest dostępna także dla starszych dzieci i osób dorosłych. Zaletą szczepienia jest to, że jeśli nawet dojdzie do infekcji, to będzie ona przebiegać zdecydowanie łagodniej i w wielu przypadkach pacjent będzie mógł uniknąć pobytu w szpitalu.
