LOGOPEDA
Pani Iwona Wójcik
e-mail przedszkole-jozefow-logo@wp.pl
poniedziałek 12:00 – 16:00
wtorek 07:00 – 11:00
środa 11:30 – 16:30
czwartek 7:00 – 11:00
piątek 7:30 – 12:30
W pierwszych latach życia słuch jest kluczowym elementem rozwoju społecznego, emocjonalnego i poznawczego dzieci. Nawet jego łagodny lub częściowy ubytek może wpływać na zdolność dziecka do prawidłowego rozwoju mowy i języka.
Dzieci w wieku przedszkolnym mogą mieć wadę słuchu mimo, że wynik badania słuchu po urodzeniu był prawidłowy.
Wśród najczęstszych przyczyn tego stanu rzeczy wymienia się:
- nieleczone lub częste stany zapalne ucha środkowego
Warto być czujnym i zwracać uwagę, czy dziecko, które ma nawracający katar nie ma też problemu z uszami. Często zdarza się, że choroby górnych dróg oddechowych idą w parze z tzw. wysiękowym zapaleniem ucha.
Oznacza to, że w jamie bębenkowej zbiera się płyn, który blokuje sygnał akustyczny. Mamy wówczas do czynienia ze zniekształconym słyszeniem, a nie jego utratą, co sprawia, że rodzic nie zawsze jest w stanie stwierdzić, że coś złego dzieje się ze słuchem dziecka. Wysiękowe zapalenie ucha nie zawsze powoduje ból, przez co tym trudniej je zdiagnozować. Jeżeli płyn utrzymuje się w uchu przez dłuższy czas, gęstnieje, robi się kleisty i odprowadzenie go z jamy bębenkowej za pomocą tradycyjnych leków jest niemożliwe. W takiej sytuacji konieczny jest zabieg polegający na usunięcia płynu i założeniu drenu, w celu upowietrznienia jamy bębenkowej. Jeżeli jednak problem pozostanie niezauważony, to często w układzie przewodzącym ucha środkowego jako powikłania tworzą się zrosty.
Może to skutkować trwałym niedosłuchem.
- zaleganie woskowiny
- narażenie na bierne palenie-palenie w otoczeniu dziecka
- przyjmowanie leków ototoksycznych- uszkadzających komórki słuchowe lub nerw słuchowy
- narażenie na głośny hałas (np. słuchanie bardzo głośnej muzyki, zwłaszcza przez słuchawki lub wkładki douszne). Hałas niszczy komórki włoskowate w uchu, a w ich miejsce nie pojawiają się nowe. Najlepszym sposobem oceny tego, czy muzyka w słuchawkach nie jest zbyt głośna, jest słyszalność muzyki dla osób dookoła.
Alarmującym sygnałem dla rodziców powinny być sytuacje, w których dziecko np. : podgłaśnia swoje ulubione bajki.
Również konieczność kilkakrotnego powtórzenia polecenia, zanim dziecko zareaguje (potoczne „wszystko trzeba mówić trzy razy”), wcale nie musi być spowodowane tym, że dziecko jest nieuważne. Może to oznaczać, że nie słyszy tych komunikatów.
Innym niepokojącym objawem są zniekształcenia mowy, ubogi zasób słów czy proste konstrukcje gramatyczne.
Problemy ze słuchem można przezwyciężyć, zwłaszcza jeśli zostaną wykryte wcześnie. Dlatego ważne jest, aby regularnie monitorować słuch dziecka.
Zabawy rozwijające słuch i uwagę słuchową dziecka
Mają na celu:
- usprawnianie słuchu fizycznego-rozwijanie wrażliwości na dźwięki, natężenie, tempo, rytm;
- stymulowanie percepcji słuchowej-rozpoznawanie, identyfikację, różnicowanie dźwięków;
- uwagi słuchowej-analizowanie tego, co dziecko słyszy.
Zabawy te przygotowują dziecko do właściwej percepcji dźwięków mowy.
1.Reagowanie na dźwięki
Obserwuj dziecko w sytuacji, kiedy w jego otoczeniu pojawiają się dźwięki (dzwonek telefonu, odkurzacz, pukanie do drzwi, tykanie zegara, odkręcanie wody). Czy odwraca głowę w kierunku źródła dźwięku?
Zwróć uwagę dziecka na dźwięk. Powiedz, np.: Słyszę tykanie zegara, słyszę..
Jeśli nie reaguje, zbadaj słuch dziecka.
2.Zabawa: „Co słyszą moje uszy”?
Porównywanie wrażeń słuchowych z zasłoniętymi i odsłoniętymi uszami. Porozmawiaj z dzieckiem o znaczeniu słuchu. Zastanówcie się razem, dlaczego uszy są ważne, co im zawdzięczamy.
- Zabawa „Rozpoznaj dźwięk”
- Rozkładamy przed dzieckiem trzy instrumenty (np.: cymbałki, bębenek, grzechotka) lub przedmioty codziennego użytku (klucze, monety, sztućce, gazeta, pudełko z kaszą, butelka z wodą). Prezentujemy dźwięk każdego z nich. Następnie dziecko siada tyłem lub ma zasłonięte oczy a my podajemy któryś z dźwięków. Dziecko zgaduje, co to za instrument i nazywa go albo wskazuje palcem.
- Zabawa w odgadywanie i identyfikowanie różnych głosów zwierząt oraz dźwięków otoczenia. Dorosły włącza nagranie i pokazuje planszę z różnymi obrazkami (np.: z wykorzystaniem multimedialnego programu edukacyjnego „Zwierzaki”, Wydawnictwo Seventh Sea). Należy podać nazwę zwierzęcia lub przedmiotu oraz wskazać właściwy obrazek.
4.Różnicowanie dźwięków
W tej zabawie możemy wykorzystać przedmioty, np.: pokrywkę od garnka, blachę do pieczenia ciasta, drewniany tłuczek lub instrumenty, np.: cymbałki, gitarę, harmonijkę, flet, bębenek. Dziecko odgaduje prezentowany dźwięk.
Jaki dźwięk słyszysz?
Czy był to dźwięk głośny czy cichy?
Czy było dużo dźwięków czy mało?
Czy słyszysz dźwięk długi czy krótki?
Czy był to dźwięk niski(gruby) czy wysoki (cienki)?
Przed rozpoczęciem zabawy prezentujemy wyżej wymienione dźwięki
i wyjaśniamy pojęcia głośny, cichy, długi, krótki.
- Odtwarzanie rytmów granych na bębenku
np.:
cichy-głośny, głośny- cichy, głośny- głośny;
głośny-głośny- cichy, cichy-głośny- głośny.
- Lokalizacja dźwięku
Zabawa „Szukamy dźwięku”- dziecko szuka ukrytego przedmiotu, który wydaje dźwięk (minutnik, telefon).
- Identyfikacja dźwięku
Zabawa „ Rozpoznajemy odgłosy” -z klatki schodowej, podwórka, drugiego pokoju, np.: słyszę jadący samochód, jest włączony telewizor, w kuchni włączony jest czajnik, w łazience szumi woda itp.
- Uważne słuchanie
- Zabawa : „Ile dźwięków słyszysz”?
Policz uderzenia w bębenek, stuknięcia o blat stołu. Dziecko zamyka oczy i liczy dźwięki wystukiwane przez rodzica.
- Rozpoznawanie znanych piosenek, melodii. Nucimy znaną melodię. Dziecko odgaduje, co to za piosenka.
- „Muzyka taniec, pauza – stop” –zabawy przy muzyce mają swój cel – uczą reagowania na dźwięk w określony sposób.
Warto w trakcie zabawy wyłączyć radio i wstrzymać wszelkie ruchy ciała: muzyka jest, muzyki nie ma. Dziecko uczy się wysłuchiwać pauzy w muzyce.
- Rozpoznajemy głos ludzkiej mowy
- „Kto mnie woła”?
Dziecko z zamkniętymi oczami odgaduje, czyj głos słyszy.
Można utrudnić zabawę zmieniając barwę i natężenie głosu, np.: tata woła cienkim głosem, mama grubym.
- Rozpoznawanie głosów: kobiety, mężczyzny, dziecka
Dziecko zamyka oczy i słucha nagranych głosów. Czyj to był głos: pani, pana czy dziecka?
- Uważne słuchanie i rozumienie mowy
- Powtarzanie słów przy dźwiękach zakłócających: przy otwartym oknie z odgłosami otoczenia, przy muzyce, przy nagranej rozmowie, w ciszy. W trakcie zabawy dziecko zamyka oczy a rodzic wypowiada słowa, które dziecko powtarza. Pytamy dziecko, w jakiej sytuacji rozumienie słów było łatwiejsze.
- Zabawa „Głuchy telefon”- powtórz następnej osobie usłyszany szept. Uczestnicy zabawy siedzą w kręgu. Osoba, która zaczyna zabawę mówi wymyślone słowo lub zdanie do lewego ucha siedzącej obok osoby-ostatnia osoba na głosy wypowiada „przekazane” słowo. Następnie przekazujemy inne, wymyślone słowo w stronę prawego ucha każdej osoby.
- Wyróżnianie melodii mówienia
Kiedy słyszysz zdania pytające? Kiedy słyszysz zdanie rozkazujące?
Prezentujemy zdania: „Czy lubisz lody”?, „Zatrzymaj się”!
- Rozpoznawanie natężenia głosu: szept, głośne mówienie, naturalne mówienie(natężenie umiarkowane)
Prezentujemy:
-szept.: „Lubię ciszę w domu”.
-głośne mówienie: „ Chodźmy na spacer”
-naturalne, umiarkowane natężenie głosu: „Widzę otwarte okno”.
Dziecko słucha i określa czy słyszało, np.: szept.
